İnsana can veren ruh mudur? Ruh çıkınca acaba insan ölür mü?

Hayır. Ruhun can vermekle bir ilişkisi yok. Ruh Allah’ın ruhudur ve bir emanet olarak verilmiştir size. Dünya hayatını yaşarken Allah’a ulaştırmanız için verilmiştir. “Ermiş evliya olmak” vasfı ancak böyle kazanılabilir. “Falanca mı? Ha, o ermiş evliyadır.” derler. “Ermiş evliya” ne demek? Ermiş evliya demek ruhunu Allah’a ulaştırmış, ruhu Allah’a ermiş kişi. Bir defa baştan itibaren yanlışız. Neden? Çünkü “evliya” kelimesi çoğul bir kelimedir; “velîler” demek. Allah’ın dostlarının ismi “velî”dir. “Hacı Bayram Velî” diyoruz meselâ. Tamam, o velîdir. Ama “evliya” demek “velîler” demek. Dilimize bu tarzda girmiş. Bu tarzda herkes onu kabul etmiş. “Ha, falanca mı? O evliyadır.” derler. Ama doğrusu o değil. “Velîdir.” dememiz lâzım. Velî, “dost” mânâsına geliyor. Evliya ise “dostlar” mânâsına geliyor.

Sevgili kardeşlerim! Diyeceksiniz ki: “Ne olacak yani? Öyle desinler.” Tamam. Öyle desinler. Ama doğrusunu da bilseler, gene buna rağmen söyleseler, daha güzel olur.” diye düşünüyoruz.

Sevgili kardeşlerim! Bizim görevimiz doğruları haber vermek. İnsanlar dilerlerse tatbik ederler. Dilerlerse tatbik etmezler. Biz diyoruz ki: “Evliya” kelimesi çoğuldur. “Velî” kelimesi bunun tekilidir. Öyleyse bir kişiden bahsederken onun evliya olduğunu değil, velî olduğunu söylememiz lâzım. Ama dilimize de “evliya” kelimesi sanki tekilmiş gibi girmiş.

Sevgili kardeşlerim! Nasıl isterseniz öyle yapın. Ama doğrusunun “velî” kelimesi olduğunu bilin. Bir kişiye onun evliya olduğunu değil, bir kişiden bahsediyorsanız onun velî olduğunu söylemek mecburiyetindesiniz; yani Arapça gramer kaidelerine göre. Ama siz “Hacı Bektaş-î Velî mi? O evliyadır.” derseniz ne olur? Ne kaybedersiniz? Bir şey kaybetmezsiniz. Ama doğruyu bilmenizi istiyoruz.

Allah razı olsun.