Mu’min-40, Vel Asr-1, 2, 3 ve Şems-9 ile bu âyetler arasında bir ilişkiden bahsedebilir miyiz?

Mu’min 40'a bakıyoruz:

Kim seyyiat (şer, derecat düşürücü ameller) işlerse mislinden daha fazla cezalandırılmaz. Kadınlardan veya erkeklerden kim amilüssalihat (nefsi ıslâh edici ameller, nefs tezkiyesi) yaparsa işte onlar, (îmânı artan) mü’minlerdir. Onlar, cennete konulacak ve hesapsız rızıklandırılacaktır.


men amile seyyieten fe lâ yuczâ illâ mislehâ: Kim seyyiat işlerse, onun misliyle cezalandırılır, mislinden başkası ile cezalandırılmaz (fe lâ yuczâ: cezalandırılmaz, illâ mislehâ: Sadece misli kadar).
ve men amile sâlihan: Vekim salih amel işlerse.
min zekerin ev unsâ: (mürşidine ulaşırda nefs tezkiyesine başlarsa) erkeklerden ve kadınlardan.
ve huve mu'minun: Onlar mü'minlerdir.

Buradaki mü’minler îmânı artan mü’minlerdir. Çünkü salih amel işlemekten bahsediyor. Mürşidine ulaşmış, kalbine iman yazılmış. Buradaki mü'min Mu'min 40'taki mü'min.

fe ulâike yedhulûnel cennete yurzekûne fîhâ bi gayri hisâb (hisâbin): Onlar cennete konulacak ve hesapsız rızıklandırılacaklar.

Şimdi Mu'min 40'ı gördük. Vel Asr 1, 2, 3:

Asra yemin olsun.

Muhakkak ki insan, gerçekten hüsrandadır.

Ama âmenû olanlar (ilk 7 basamağı aşanlar), nefs tezkiyesi yapanlar (ikinci 7 basamağı aşanlar), Allah’a ruhu ulaşıp Hakk’ı tavsiye edenler (üçüncü 7 basamağı aşanlar) ve sabrı tavsiye edenler (dördüncü 7 basamağı aşanlar) hariç.


illellezîne âmenû: Âmenû olanlar hariç.
ve amilûs sâlihâti: Ve amilüssalihat yapanlar hariç.
ve tevâsav bil hakkı: Hakk'ı tavsiye edenler hariç.
ve tevâsav bis sabr (sabri): Sabrı tavsiye edenler hariç.

Burada, Mu’min 40’ta mü’minlerden bahsediyor Allahû Tealâ. Kalbine iman yazılan, mürşidine ulaşmış, tâbî olmuş bir mü’min ifade ediliyor Mu’min 40’ta. Vel Asr 1, 2, ve 3'te de “âmenû” kelimesiyle, “ve amilüssalihati” ye kadar olan kesimi alırsak, Vel Asr 1, 2, ve 3 ile Mu’min 40 eşdeğer olur. Burada nefsi islah edici amel işleyen birisi var. Burada âmenû olan ve amilüssalihat işleyen birisi vardır. Geri kalan kesimi almazsak;

ve tevâsav bil hakkı: Hakkı tavsiye edenler ruhlarını Allah’a ulaştırıp da, hakka ulaştırıp da onu tavsiye edenlerdir.   
ve tevâsav bis sabr (sabri): Sabrı tavsiye edip, ulûl’elbab, ihlâs ve salâh makamlarına ulaşanlardır.

Salâh makamının 5. kademesine ulaşıp iradesini de Allah’a teslim edenleri de içeriyor Vel asr Suresi.  

Şems Suresinin 9. âyet-i kerimesine bakıyoruz şimdi:

Kim onu (nefsini) tezkiye etmişse felâha (kurtuluşa) ermiştir.


Nefsini tezkiye eden kişi 21. basamağa ulaşmış olan kişidir. Nefs tezkiyesi %51 nurla gerçekleşmiştir. Ve kişi burada felâha eriyor. Cennet saadetinin, 2. kat cennetin sahibi oluyor. Afedersiniz, Nefs tezkiyesi 3. kat cenneti ifade eder.

* Allah’a ulaşmayı dileyen 1. kat,
* Mürşidine ulaşıp tâbî olan 2. kat,
* Nefsini tezkiye eden 3. kat cennetin sahibi.

Vel Asr 3’te “İllellezîne âmenû ve amilûs sâlihâti ve tevâsav bil hakkı”  buraya kadar olan kesimi Şems 9’u kaplıyor. Mu’min 40’ta ise sâlih amel işleyen kişilerden bahsediyor, sadece sâlih amel işleyenlerden bahsediyor. Mu’min Suresinin 40. âyet-i kerimesi 14. basamağı ifade ediyor. Mu’min 40,  Vel Asr’ın 3. âyet-i kerimesinin,  “illellezîne âmenû ve amilûs sâlihâti” kesimiyle paraleldir. Ama Şems 9’la Vel Asr Suresinin 3. âyet-i kerimesinde “tevâsav bil hakkı” bölümü eşit. Nefsini tezkiye eden ruhunu Allah’a ulaştırmıştır, Hakk’a ulaşmıştır ve o kişi Hakk’ı tavsiye eden bir özelliğe de kavuşmuştur.