“Ben” dediğimiz nedir? Kimdir?
Selâmun aleykum! (Ve aleykum selâm ve rahmetullâhi ve berekâtuhu!) İyi hasletlerle donanmış ruh, kötü hasletlerle donanmış nefs. (Gerçekten öyle. Ruh iyi hasletlerle donanmış. Nefs kötü hasletlerle değil, afetlerle donanmış. Kötü afetlerle donanmış yani afetler kötülüğü emreder. Hasletler iyiliği emreder.) Müracaat edilen akıl. (Evet. Müracaat edilen de akıl. Çok güzel kardeşimizin teşhisleri.) Bunları yaptıran irade. (Akıl, aklın emriyle yaptıran irade. Bu da doğru. Çok güzel.) “Ben” dediğimiz nedir? Kimdir? Merak ettiğim için affınıza sığınarak soruyorum.
Estağfirullah. Biz sizin suallerinize cevap vermek için buradayız. Sadece mutluluk duyarız suallerinizden. Allah razı olsun.
“Ben” için 2 ayrı dizayn söz konusu. Ben; psikolojide “ego” adıyla adlandırılan nefsimizin bizleri yönlendirmek istediği negatif hedeflere götüren varlık oluyor, ego. Eğer bunu kastediyorsa kardeşimiz, felsefedeki ego, psikolojideki ego, bizi sadece kötülüklere yönlendiren nesnenin adı.
Ama “Ben dediğimiz nedir?” diye sorarsa kardeşimiz; bize göre ben, bunların hepsidir. Aklın sahibidir. Nefsin sahibidir. Ruhun sahibidir. Ve iradenin de sahibidir. O ben, 2. tarife girer. Bunların hepsinin toplamı, kişinin kişiliğini oluşturur. Hepsinden aldığı belli ölçüdeki faktörler sebebiyle herkes farklı bir hamuru oluşturur. Bunların toplamı “ben”i oluşturur.
Ama Yunus’a gelirseniz; “Bir ben vardır bende benden içeru.” diyor. “Bana bende demen, ben bende değilem. Bir ben vardır bende benden içeru.” O kendisinin içindeki benden bahsediyor Yunus. Allah ile bir olmuş. Bir beraberliğin dizaynını ifade ediyor.
Bu “ben”lerden eğer ruhu kullanıyorsa tayyi mekân için ben, ruhtur. Eğer nefsi kullanıyorsa tayyi mekân için ben, nefstir. Ama Yunus’un dizaynında “Allah’ın da onunla birlikte olduğunu” ifade eden ayrı bir faktör. Allah’ın ona tecelli halinde olması sebebiyle; “Ben ne dersem ol dost tutar. O ne derse biz tutarız.” diyor. Bizim sizlere bu devirde söylediğimiz Kur’ân hakikatlerini, Yunus bundan yüzyıllarca evvel insanlara haykırmış.
Öyleyse “ben” kelimesi bu kadar karmaşık açıdan ayrı ayrı değerlendirilerek, ayrı ayrı mefhumları ifade eder.
Allah razı olsun.
