İlm-i amel, fazl-ı kemal yönünden, mü’minin bir üstündeki derecenin adı nedir?

Kişi Allah’a ulaşmayı dilediği anda mü’min olur. Bundan sonraki devre, o kişinin mürşidine ulaştığı devredir. Burada kemal derecesindeki fazl, bu noktada alınmaya başlanır. Yani kişinin fazilet sahibi olması ancak ve ancak ikinci kademede (28 basamaklık bir İslâm merdiveninde 14. basamakta) gerçekleşir. Kişinin fazilet sahibi olmasının sebebi, böyle denmesinin sebebi, nefsinin kalbine Allah’ın zikriyle rahmet ve fazlın dolmasıdır. Ama aslında rahmet (rahmet nuru) hiçbir zaman %2’yi geçemez o kişinin kalbinde. %98 fazl olacaktır. İşte kişinin fazilet sahibi olmasını ifade eden muhteva budur. Özelliği nedir o kişinin? Allah’ın bütün emirlerine riayet eden, yasak ettiği hiçbir fiili işlemeyen bir noktaya ulaşmasıdır. Kemal derecelerindeki bu başlangıç noktası, kişinin daimî zikrinde kemâlâtın sonuna ulaşır.    

Kardeşimiz, 7. kademeden (Allah’a ulaşmayı dileme kademesinden) sonraki kademeyi soruyor. Burası mürşidinize ulaştığınız noktadır. Allahû Tealâ bu kademedeki kişiyi Kendisine ulaştırmak için onun nefs tezkiyesini gerçekleştirmesini nasip kılar. Ruhu da ona paralel olarak adım adım yükselir. Bu noktada (kişi mürşidine ulaştığı noktada) henüz Nefs-i Emmare’dedir. Bir sonraki kademe "Nefsi Levvame" adını alır. Bir sonraki kademeyi soruyor kardeşimiz. Mürşidine ulaşan kişi kalbine îmân yazılacağı için îmânı artan bir mümin olur. Asıl mü’min olduğu nokta burasıdır (mürşidine tâbî olduğu 14. basamak). Ama 15. basamakta o kişi fenâ makamını aşmıştır. O kişi için söz konusu olan şey, Nefsi Emmare’den kurtulup Nefsi Levame’ye ulaşmaktır. Bu konunun bekâyla alâkası, fenâ ve beka makamlarıyla alâkası yok.