Osmanlı zamanında, sulh ve sukûnu sağlayan İslâm dîni değil miydi? Günümüzde İslâm dîninin, bizler üzerinde neden bu kadar etkisi yok?

Evet, çok güzel bir sual.

Sevgili kardeşlerim! Osmanlı İmparatorluğu boyunca bir büyük hakikatle karşı karşıyayız. Osmanlı’da aklınıza gelen hangi standart varsa, orada mutlaka İslâm vardı. Bütün ticaretle meşgul olanlar, hepsi tasavvuftandı. Bütün inşaatla meşgul olanlar, hepsi tasavvuftandı. İnsanların aklına gelecek olan her türlü çalışma alanı, mutlaka tasavvufta olan insanların elindeydi. Ve mutlaka o insanlar kendilerine ulaşıp da tâbî olan çırakları, usta yapacak olanlar, bütün imkânlara sahiptiler ve hep bunu tahakkuk ettirdiler. Çırak olarak geliyor, sonra adım adım yükseliyor bulunduğu alanda. En sonra usta oluyor, o öğretime geçiyor, ondan sonra gelenlere de öğretime devam ediyor.

Sevgili kardeşlerim! Osmanlı İmparatorluğu boyunca, bu hep böyle devam etti.  Sevgili kardeşlerim! Zamanımızda insanların büyük kalabalıklar oluşturması söz konusu olan cihetle, yapması lâzımgelen şey kolay bir tatbikattır. Kişi boy abdestini alacak, hacet namazını kılacak ve Allah’tan mürşidini soracaktır. Ve Allah’ın kendisi için gösterdiği mürşide veya onun bir vekiline ulaşıp, tövbe verebilecek olan bir vekiline ulaşıp, tâbî olacaktır. Olay bu kadar.

Allah razı olsun.